Όταν ο Stephen Bayley (δημοσιογράφος, συγγραφέας και ένας από του πιο διακεκριμένους κριτικούς τέχνης και design παγκοσμίως) ήταν ακόμη παιδί, ο διευθυντής του σχολείου του έγραψε μια παρατήρηση στον τελευταίο του «έλεγχο»: «Η γοητεία από μόνη της δεν θα τον βγάλει πουθενά». Όπως συμβαίνει λοιπόν με τις επιπλήξεις που σου γίνονται σ’ αυτήν την ηλικία, η κριτική αυτή τον στοίχειωσε για χρόνια.
Σήμερα, αρκετές δεκαετίες αργότερα αποφάσισε να την ξορκίσει γράφοντας ένα ολόκληρο βιβλίο πάνω σ’ αυτό το θέμα: τη γοητεία. Το αποτέλεσμα; Μια χιουμοριστική και ενημερωτική ματιά σ΄ αυτό που ό ίδιος αποκαλέι «το πιο επιθυμητό απόθεμα της ζωής», από τις ρίζες του μέχρι το νόημα και την αξία του στο ρου της ιστορίας. Από ολόκληρο το βιβίο του συνοψίσαμε τους 10 βασικούς κανόνες γοητείας, τόσο ακαταμάχητης που μπορεί να τη βγάλεις καθαρή ακόμη και με φόνο.
1. Μεταχειρίσου κάθε άνθρωπο που γνωρίζεις σαν να έχεις μυστικές πληροφορίες ότι σύντομα θα κληρονομήσει μια κολοσσιαία περιουσία. Χωρίς φυσικά να γίνεσαι γλοιώδης, κόλακας ή ζητιάνος. Χρειάζεται μόνο ευγένεια, ενδιαφέρον, συνδρομητικότητα και ανεκτικότητα. Ισχύει το ίδιο, άσχετα εάν αυτός που έχεις απέναντί σου είναι είτε κούριερ είτε όντως κληρονόμος.
2. Να φοράς καλά παπούτσια. Ο κόσμος σε κρίνει απ’ αυτά και βγάζει συμπεράσματα, θες δεν θες. Επίσης σκέψου ότι στην πρώτη εντύπωση, έχεις μόνο μία ευκαιρία. Το κωδικοποιημένο μήνυμα ενός προσεγμένου ζευγαριού παπουτσιών είναι ισχυρό, ευθύ και κατανοητό από όλους.
3. Μην είσαι εσύ ο «χωρατατζής». Αντίθετα μάθε να γελάς με τα αστεία ή τα ανέκδοτα όλων των άλλων. Δεν υπάρχει πιο αξιόπιστη ένδειξη απόλυτης ηλιθιότητας από την τάση να γίνεσαι ξεκαρδιστικός. Μην μπερδεύεσαι: η ατακαδόρικη διάθεση είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, πολύ γοητευτικότερο αλλά και δύσκολο να το αποκτήσεις.
4. Να είσαι περίεργος και διερευνητικός αλλά χωρίς να δίνεις την εντύπωση του «εισβολέα». Δεν υπάρχει μεγαλύτερη φιλοφρόνηση για τον άλλον από την υπόνοια ότι τον βρίσκεις συναρπαστικό. Να είσαι προετοιμασμένος να πεις, π.χ.: «Πες μου περισσότερα για τη διαδικασία νομιμοποιήσης της πέργολας του εξοχικού σου στο Διακοφτό».
5. Το να είναι κανείς γοητευτικός δεν έχει να κάνει απαραίτητα με το sex. Σε μεγάλο βαθμό ίσως, αλλά όχι αποκλειστικά. Η έμμεση εκτίμηση αρκεί αλλά ποτέ μα ποτέ μην είσαι αψύς κι αραφινάριστος. Μπορεί να στοιχηματίζεις με το μυαλό σου ότι εκείνη που έχεις απέναντί σου είναι τίγρης στο στοματικό, αυτό όμως που θα πεις θα πρέπει να είναι κάτι τέτοιο: «Σου έχουν πει ποτέ ότι έχεις καλλιτεχνικά χέρια;».
6. Ποτέ μην παραπονιέσαι και ποτέ μα ποτέ μην γκρινιάζεις. Ποτέ. Εάν έχασες σε κάποιο σπορ φρόντισε να συγχαρείς ειλικρινά τον αντίπαλο. Εάν θέλεις να είσαι απόλυτα γοητευτικός, άστ’τον να νικήσει όπως και να ΄χει. Υπέθεσε πως κάθε λάθος, οπουδήποτε και οποτεδήποτε είναι δικό σου, άσχετα με την αιτία του. Έχε απλά υπόψη σου ότι ο αυτοσαρκασμός είναι μακράν καλύτερη διαφήμιση από την αυτοδιαφήμιση.
7. Κέρνα κρασί και σέρβιρε ποτά με σεμνό χαμόγελο και εκλπετισμένη γενναιοδωρία. Η ισορροπία εκεί, στο κομμάτι των ποτών, είναι κρίσιμη, ευαίσθητη και ουσιαστική: κανείς δεν θέλει να μείνει με άδειο ποτήρι, αλλά και κανείς δεν θέλει να φανεί άπληστος. Η γοητεία είναι το καλό γούστο στην πράξη.
8. Μελέτησε τον George Clooney. Στα πάντα.
9. Άκου. Είναι προτιμότερο να είσαι λιγομίλητος παρά πομπώδης αλλά χωρίς να δείχνεις διστακτικός. Οι γητευτές ηγούνται της ομάδας χωρίς κανείς στην πραγματικότητα να συνειδητοποιεί ότι αυτό συμβαίνει.
10. Τέλος, ρίξε μια ματιά στην ιστορία. Ο Μακιαβέλι δεν ήταν ενδεχομένως και άσος στη γοητεία, έχει ωστόσο κάνα-δυο καλές συμβουλές να συνεισφέρει. Σε κάθε δοσοληψία -πολιτική, επιχειρηματική ή κοινωνική- το μόνο που πρέπει να σκέφτεσαι είναι το αποτέλεσμα, ισχυρίζεται. Διδάξου επίσης από τον Μέγα Φρειδερίκο που συμβούλευε τα στρατεύματά του «να είναι πάντα περισσότερο από αυτό που δείχνουν». Αυτό σημαίνει να διαθέτεις εφεδρείες που οι άλλοι δεν μπορούν να διακρίνουν. Οι γοητευτικοί φτάνουν στο «Ναι» πριν από οποιονδήποτε άλλον. Κερδίζουν πάντα. Ακόμη όμως κι αν δεν τα καταφέρουν, συνεχίζουν να αισθάνονται καλά γι’ αυτό.
