Δεν χρειάζονται συστάσεις για τη μεγάλη κυρία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Φαντάζομαι ότι όλοι την ξέρουμε (και αν όχι ντροπή σας, αποβάλλεστε!). Η Αγκάθα Κρίστι αποτελεί μία από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του είδους, το οποίο επηρέασε, διαμόρφωσε και, κακά τα ψέματα, άλλαξε ριζικά. Άφησε πίσω της έναν τεράστιο όγκο έργων με τους πολυαγαπημένους πρωταγωνιστές: Ηρακλή Πουαρό και μις Μαρπλ. Πιστεύω ότι το αστυνομικό βιβλίο δεν θα ήταν το ίδιο αν η Αγκάθα δεν έγραφε ποτέ. Την λατρεύω λίγο παραπάνω από άλλους κλασσικούς αστυνομικούς συγγραφείς, κυρίως για το γεγονός ότι επέλεξε ως κεντρικό χαρακτήρα βιβλίου μία γυναίκα και μάλιστα ηλικιωμένη. Ο κύριος χαρακτήρας βιβλίου που δίνει τη λύση στο μυστήριο είναι μία γυναίκα τρίτης ηλικίας, δείχνοντας ότι το μυαλό και η εξυπνάδα δεν έχουν ούτε φύλο, ούτε ηλικία.
Είναι κάπως αστείο το γεγονός ότι η Κρίστι ξεκίνησε να γράφει το πρώτο της αστυνομικό βιβλίο λόγω ενός στοιχήματος με την αδελφή της, η οποία υποστήριζε ότι η Αγκάθα δεν μπορεί να γράψει αστυνομικό. Εκείνη την διέψευσε και απλά έγινε αυτή που γνωρίζουμε όλοι σήμερα. Καταγόταν από πολυγραφότατη οικογένεια, καθώς η μητέρα και η αδελφή της ήταν επίσης συγγραφείς. Η ίδια είχε συνθέσει κάποια έργα (διηγήματα και σκετς) αλλά το συγγραφικό της ντεμπούτο έμελλε να είναι με ένα αστυνομικό μυθιστόρημα που οδήγησε στην αποθέωση που γνώρισε.
Η «Μυστηριώδης υπόθεση στο Στάϊλς» είναι το πρώτο έργο της Αγκάθα Κρίστι που εκδόθηκε. Σε αυτό, κάνει την πρώτη του εμφάνιση και ο Ηρακλής Πουαρό. Η ίδια έχει αναφέρει ότι εμπνεύστηκε τον χαρακτήρα από τους Βέλγους πρόσφυγες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου που κατέφθαναν στο Τορκί (τόπος διαμονής της εκείνη την περίοδο στη νότια Αγγλία). Στο βιβλίο γνωρίζουμε για πρώτη φορά και τον πιστό ακόλουθο και επιστήθιο φίλο του Πουαρό, έφεδρο αξιωματικό Άρθουρ Χέιστινγκς. Η ιστορία ξετυλίγεται μέσα από τις δικές του καταγραφές. Τις γνώσεις για τα δηλητήρια που αναφέρονται στο βιβλίο κατέχει η Κρίστι από την μερική της απασχόληση στο τοπικό φαρμακείο.
Ο Χέιστινγκς, κατά τη διάρκεια της αναρρωτικής του άδειας, επισκέπτεται τον φίλο του Τζον Κάβεντις και περνά κάποιες μέρες στο αρχοντικό του τελευταίου, το Στάιλς Κορτ. Κατά τη διαμονή του, βρίσκεται νεκρή η μητέρα του Κάβεντις, κάτω από αδιευκρίνιστα αίτια, και ένας αγώνας δρόμου ξεκινά για να βρεθεί ο ένοχος, καθώς τα πτώματα πολλαπλασιάζονται. Τότε εμφανίζεται από το πουθενά ο δαιμόνιος ντετέκτιβ και παλαιός γνώριμός του Χέιστινγκς, Ηρακλής Πουαρό.
Προφανώς και το βιβλίο είναι εξαιρετικό. Προφανώς και δεν υπάρχει περίπτωση να βρω κάτι αρνητικό σε αυτό το αριστούργημα. Ακόμη, και η πρώτη απόπειρα της Κρίστι είναι κάτι παραπάνω από αξιοσημείωτη. Το έργο διαφοροποιείται λίγο παραπάνω από τα υπόλοιπα του είδους και της εποχής από το γεγονός πως πριν την έναρξη του βιβλίου, παρουσιάζονται οι χαρακτήρες της ιστορίας με λίγες πληροφορίες για τον καθένα. Θα γνωρίσεις δηλαδή το δολοφόνο πριν καν ξεκινήσεις το πρώτο κεφάλαιο αλλά δεν το ξέρεις μέχρι να φτάσεις στην τελευταία σελίδα. Η παραπάνω τεχνική χρησιμοποιείται σε πολλά μεταγενέστερα βιβλία της Κρίστι και αποτελεί ένα από τα πολλά στοιχεία που εκτιμώ στα κείμενά της.
Σε αυτό το βιβλίο, διαβάζουμε και για πρώτη φορά την εμβληματική πλέον σκηνή της αποκάλυψης, όπου ο Πουαρό συγκεντρώνει όλους τους υπόπτους σε ένα χώρο και εξιστορεί όλα τα γεγονότα μέχρι να καταδείξει το δολοφόνο. Στο πρωτότυπο κείμενο, το τέλος ήταν διαφορετικό καθώς η σκηνή της συγκέντρωσης δεν υπήρχε. Ο Πουαρό παρουσίαζε όλα τα στοιχεία της υπόθεσης και καταδείκνυε τον δολοφόνο στο δικαστήριο. Αυτό αφαιρέθηκε και το κείμενο κατέληξε στην τελική του μορφή (που έμελλε να στιγματίσει την παγκόσμια λογοτεχνία για πάντα) μετά από προτροπή του εκδότη της Κρίστι, καθώς δεν του άρεσε το αρχικό τέλος.
Οι εκδόσεις Ψυχογιός έχουν κάνει τρομερή δουλειά στην επανακυκλοφορία όλου του έργου της Αγκάθα με επαγγελματισμό, ευλάβεια και φινέτσα. Προτείνω να ξεκινήσετε αμέσως τη συλλογή με το πρώτο αυτό βιβλίο.
