Κάθε φορά που κάποιος καταναλωτής μου ζητάει έναν ελληνικό καφέ, ξυπνάνε στο μυαλό μου μνήμες από τα παιδικά χρόνια. Τα καλοκαίρια που έπαιζα στην αυλή του σπιτιού στα Ζαγοροχώρια με τα αδέρφια μου και οι παππούδες απολάμβαναν τον καφέ τους προσέχοντας μας.
Αγαπημένος καφές, ο παραδοσιακός καφές στο μπρίκι για πολλά χρόνια στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Η προέλευση του θεωρείται ότι είναι η Μέση Ανατολή. Λόγω της οθωμανικής αυτοκρατορίας διαδόθηκε στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Στον αραβικό κόσμο είναι ο πιο διαδεδομένος καφές, με την ιδιαιτερότητα, ότι τον σερβίρουν αρωματισμένο με κάρδαμο.
Στην Ελλάδα όλοι τον γνώριζαν ως τούρκικο καφέ. Αυτό άλλαξε όταν το 1964 έγινε η εκδίωξη των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Ο απλός λαός άρχισε με τη μορφή διαμαρτυρίας, να καλεί τον συγκεκριμένο καφέ ελληνικό. Και έτσι παρέμεινε μέχρι σήμερα.
Χαρακτηριστικό εργαλείο της παρασκευής του παραδοσιακού καφέ, είναι το μπρίκι. Μέσα στο μπρίκι το μείγμα νερού, καφέ, ζάχαρη θα βράσει, θα ομογενοποιηθεί και θα μας χαρίσει ένα πλούσιο καϊμάκι ή αλλιώς κρέμα, κατά το σερβίρισμά του.
Εμπνευστές αυτής της τελετουργίας για την παρασκευή καφέ, ήταν οι Βεδουίνοι της Μέσης Ανατολής. Τοποθετούσαν το μείγμα μέσα σε ένα σκεύος, την ντάλα (dallah), την οποία σκέπαζαν γύρω γύρω με άμμο, ώστε να κρατάει τη θερμοκρασία από τα κάρβουνα και τη στάχτη σταθερή. Έτσι ο καφές έπαιρνε μια αργή και σταθερή βράση και η κρέμα που δημιουργούσε στην κορυφή εγκλώβιζε όλα του τα αρώματα. Ήταν η πρώιμη μορφή της σημερινής χόβολης.
Η χόβολη χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο για την παρασκευή παραδοσιακού καφέ. Διατηρεί τα παραδοσιακά στοιχεία όπως είναι η άμμος, μέσα στην οποία βυθίζουμε το μπρίκι και το αποτέλεσμα που δίνει είναι με διαφορά το καλύτερο και από άποψη ποιότητας και από θέμα αξιοπιστίας, όσον αφορά το τελικό προϊόν.
Η λειτουργία της είναι πολύ απλή. Μέσα στην χόβολη υπάρχει η άμμος στην οποία τοποθετούμε το μπρίκι. Κάτω από την άμμο υπάρχει μια πλάκα η οποία θερμαίνεται και ελέγχεται με θερμοστάτη.
Κάθε φορά που τοποθετούμε τον καφέ στην άμμο λόγω της σταθερής θερμοκρασίας, ο καφές αρχίζει σιγά σιγά και μαγειρεύεται αντί να βράζει σε γρήγορο χρόνο. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα για να πετύχουμε τον πιο σωστό παραδοσιακό καφέ. Επίσης πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός, ότι μέσα στην άμμο που είναι βυθισμένο το μπρίκι, η θερμοκρασία είναι η ίδια και σταθερή σε όλο το μείγμα του καφέ. Αυτό το χαρακτηριστικό βοηθάει στο να δώσει όλα του τα χαρακτηριστικά και αρώματα ο καφές όταν θα μπει στο φλιτζάνι. Σε αντίθεση με ένα κοινό γκαζάκι, στο οποίο ο πυθμένας δέχεται τη φλόγα και έχει πολύ μεγαλύτερη θερμοκρασία από την κορυφή.
Θεωρώ πως όπου και να ταξιδέψεις στον κόσμο, αν ζητήσεις έναν παραδοσιακό καφέ στο μπρίκι, επαγγελματίες που γνωρίζουν πως θα πετύχουν το τέλειο αποτέλεσμα στην κούπα σου, θα χρησιμοποιήσουν τη χόβολη.
Προσωπικά μου αρέσει πολύ να απολαμβάνω τον παραδοσιακό καφέ στα καταστήματα που χρησιμοποιούν αυτή τη συσκευή, συνοδεύοντάς τον με το παραδοσιακό γλυκό βανίλια υποβρύχιο.
Αξίζει να το δοκιμάσετε. Θα σας ταξιδέψει στα παιδικά σας χρόνια και σίγουρα θα νοσταλγήσετε την παιδική ανεμελιά που στις μέρες μας έχει χαθεί.
Ακολούθησε το mensdaily.gr σε facebook & instagram.
